Kerkgeschiedenis van Den Helder

Wie nooit aan zee heeft gewoond, weet eigenlijke niet wat of waaien is. Deze dichtregel komt uit het werk van dominee Francois Haverschmidt, predikant van de Nieuwe Kerk in Den Helder van 1862 tot 1864. In Den Helder waait het altijd, want het is gelegen op het meest winderige punt van Noord Holland. De stad kent een rijke historie die vooral verbonden is met de zee, de Rijkswerf, visserij en marine. Door de eeuwen heen hebben allerlei verschillende kerken een plaats ingenomen in de stad. Meestal ging dit na veel moeite en teleurstellingen, maar gedrongen door het christelijk geloof brachten deze kerken, ondanks onderlinge verschillen, een geweldige boodschap. Soms hadden de kerken de wind mee, als er zegen werd ervaren door groei en opbouw van de gemeente. Vaak hadden kerken de wind tegen, door gebrek aan organisatie of interne strubbelingen. Deze site laat iets zien van de kerkgeschiedenis van Nieuwediep zoals Den Helder vroeger werd genoemd. Je treft hier informatie aan over de kerken van Den Helder en stukjes kerkhistorie. Een kerk is niets zonder voorgangers. Dit kunnen pastoors zijn of predikanten of evangelisten. Vaak hebben deze een stempel gedrukt op het kerkelijk leven. Elk in hun eigen historische én theologische context. Ook hierover wordt informatie gegeven. Zoveel mensen, zoveel meningen. In de voortdurende zoektocht van kerken naar eenheid en waarheid zijn verschillende kerkgenootschappen ontstaan. Voor buitenstaanders is kerkhistorie daarom best ingewikkeld. De tijdlijn helpt om in vogelvlucht de kerkelijke ontwikkelingen in Den Helder door de tijd heen te volgen. Veel leerzame momenten toegewenst!

Een tabel van vrijwel alle predikanten en voorgangers van die gediend hebben in de kerken van Den Helder.

Dominees, voorgangers en de pastoor

Klik hier voor een fantastische tijdlijn die je inzicht geeft in de belangrijkste kerkelijke gebeurtenissen.

Van reformatie tot kerk van nu

Een scala van biografieën van allerlei predikanten en voorgangers. Soms vreemde en bijzondere gebeurtenissen uit het leven van deze voorgangers.

Biografieën

Hier vind je allerlei archiefdocumenten, achtergrondinformatie en artikelen. Gerangschikt naar kerkverband.

Archiefdocumenten en artikelen

De oudste afbeelding van een kerk op Huisduinen, of in het kerklatijn Husidina, is misschien wel de kaart van Jan van Scorel uit 1552. Hierop staat een kerk getekend temidden van een paar huizen. Huisduinen was in de 16e eeuw een schorren- en kweldergebied, bijna een eiland en afhankelijk van getijdebewegingen van de zee. De Allerheiligenvloed in 1570 sloeg een deel van het dorp met de kerk weg. Den Helder bestond toen nog nauwelijks en kreeg pas later meer betekenis. Het economisch zwaartepunt tussen beide dorpen werd verlegd toen in 1770 Nieuwediep een haven werd. Enkele jaren daarna werd Nieuwediep een belangrijke ligplaats voor de oorlogsschepen van de Republiek. De Rijkwerf Willemsoord en het Noord Hollandskanaal in 1824 brachten grote welvaart. Dit duurde tot 1876 toen het Noordzeekanaal werd geopend. Den Helder bleef marinestad en vissersplaats. De Tweede Wereldoorlog liet littekens achter aan de stad door de vreselijke bombardementen en de sloop van Oud Den Helder voor de Atlantikwall. De stad heeft nooit een centrum gehad met een kerk en een kerkplein in het midden. De kerken zijn verspreid en versnipperd over de stad en tegenwoordig zelfs uitgestoten naar een industriewijk. Toch heeft Den Helder een eigen kerkgeschiedenis temidden van de sfeer van marine en visserij. Vroeger was een marineman in uniform een vertrouwd gezicht in de zondagse kerkdiensten. Marinemensen en medewerkers van de Rijkswerf werden door de kerken gastvrij opgevangen. De scherpte en de tegenstellingen die vooral in de negentiende eeuw speelden is nu verdwenen. Gedwongen door de secularisatie zoeken de kerken elkaar op en werken ze op verschillende gebieden met elkaar samen. Ondanks de verschillen en elk met andere accenten, zijn de kerken nog steeds geroepen een geweldige boodschap aan de stad.